Een opkomende trend onder jongeren lijkt namaakkleding uit China te bestellen via Pandabuy en deze vervolgens via sociale media te verkopen. Hoe werkt dit proces precies, en wat zijn de mogelijke risico’s? Roel Gevaers, een transporteconoom van de Universiteit Antwerpen, en Etienne Mignolet van de FOD Economie geven uitleg.
Eerder toonde onze onderzoekscel hoe jongeren enthousiast zijn over Pandabuy, een platform waarmee ze valse merkkleding uit China halen. Volgens Roel Gevaers, een expert op het gebied van transport, stelt Pandabuy klanten in staat om zelf producten te bestellen bij Chinese webshops. “Je geeft zelf de opdracht aan Pandabuy om voor jou in Chinese webshops producten te kopen. Vervolgens stuurt Pandabuy die spullen op. Je kan daarbij zelf kiezen hoe ze dat precies doen: met welk transportbedrijf en langs welke landen je bestelling gaat.”
Terwijl douanecontroles op de invoer van Chinese namaak doorgaans streng zijn, lijkt Pandabuy het klanten gemakkelijker te maken om producten naar België te verzenden. Gevaers merkt op: “Via Pandabuy kan je kiezen om je bestelling naar die landen te sturen en ze dan met een pakjesdienst naar ons land te brengen. Zo is de kans een stuk kleiner dat je pakje gecontroleerd wordt.”
Jongeren delen ook tips op sociale media over hoe ze de douane effectief kunnen omzeilen. Gevaers benadrukt dat dit een zwak punt is in het douanebeleid. “Het is spijtig om vast te stellen dat tieners op TikTok handleidingen delen over welke waarde in welk land van toepassing is. Zo glippen ze door de mazen van het net bij de douane.”
De waarde van het pakket bij Pandabuy komt vaak niet overeen met de werkelijke waarde van de producten, wat het voor de douane moeilijker maakt om controles uit te voeren. Gevaers legt uit: “Pandabuy controleert niet welke waarde de klant op de verzendbon zet. Op basis van die waarde beslist de douane of ze een controle uitvoeren of niet. De aangegeven waarde ligt vaak veel lager dan de werkelijke waarde, en dat faciliteert het probleem.”
Desondanks blijft het bestellen van valse merkkleding uit China een groot risico, aldus Gevaers. Als de douane ontdekt dat het om namaak gaat, kunnen boetes variëren van 500 euro tot 500.000 euro, en gevangenisstraffen van 3 maanden tot 3 jaar. Mignolet van de FOD Economie voegt toe dat het doorverkopen van deze goederen ook strafbaar is, met boetes variërend van 500 euro tot 100.000 euro en gevangenisstraffen van 1 tot 5 jaar. De Economische Inspectie speurt actief naar illegale verkopers, maar de controle van namaakproducten blijft een uitdaging.
