Steeds meer belastingdiensten, waaronder de Belgische, zetten artificiële intelligentie (AI) in om fraudeurs efficiënter aan te pakken. De Franse belastingdienst haalde in 2022 €14,6 miljard op dankzij AI en plant een toename van controles met 25% tegen 2027.
Ook de Amerikaanse belastingdienst IRS implementeert AI om belastingontduiking bij grote bedrijven en rijke individuen aan te pakken, met bijzondere aandacht voor bedrijven met activa van meer dan 10 miljard dollar.
In Nederland benadrukt de toeslagenaffaire de risico’s van vooroordelen in AI-systemen. De Nederlandse belastingdienst gebruikte een geautomatiseerd risicoselectiesysteem op basis van AI, waarbij ‘dubbele nationaliteit’ een van de selectiecriteria was. Dit resulteerde in ongewenste discriminatie, waarbij toeslagaanvragers met een tweede nationaliteit meer kans liepen om geselecteerd te worden door het AI-algoritme.
Ook de Belgische fiscus maakt gebruik van AI om fiscale fraude op te sporen, met behulp van technologieën zoals datamining en webscraping. Webscraping wordt ingezet om webshops te identificeren die niet aan hun administratieve verplichtingen voldoen, terwijl datamining gegevens uit verschillende databanken koppelt om patronen te herkennen die op fraude kunnen wijzen.
De noodzaak van transparantie en onpartijdigheid in AI-systemen wordt benadrukt, aangezien verschillende landen AI op verschillende manieren implementeren. Menselijke beoordeling en toezicht blijven cruciaal om de integriteit van het belastingstelsel te waarborgen. Kunstmatige intelligentie wordt gezien als een krachtig instrument om zwakke punten in het belastingsysteem aan te pakken, maar de rol van menselijke hulpbronnen blijft essentieel, verre van vervangen door AI.
