Op TikTok schieten de filmpjes als paddenstoelen uit de grond: vrouwen die huilend en gillend een spiraaltje laten zetten. “De ergste pijn ooit,” klagen ze. Maar is dit echt zo’n marteling, of wordt de ingreep overdreven voorgesteld? En waarom kan het niet onder verdoving gebeuren? Gynaecoloog Johan Verhaeghe geeft bij HLN.be eerlijk antwoord en schetst wat de meeste vrouwen ervaren: “Sommigen raden we een spiraaltje af.”
Het fenomeen van TikTok-video’s waarin vrouwen hun spiraalplaatsing tonen, trekt heel wat aandacht. Deze vrouwen hebben een missie: laten zien hoe pijnlijk het kan zijn. Een van hen kreunt van de pijn terwijl de gynaecoloog haar waarschuwt voor de druk die ze zal voelen.
Hoewel de meeste van deze filmpjes uit Amerika komen, bereiken ze ook Belgische en Nederlandse kijkers. En de reacties zijn niet mis: sommige kijkers voelen zich afgeschrikt en beginnen te twijfelen of ze ook een spiraaltje willen.
Het spiraaltje is echter een populair alternatief voor de anticonceptiepil, met ongeveer 21,4% van de Vlaamse vrouwen tussen 25 en 34 jaar die ervoor kiezen. Maar is het echt zo pijnlijk? Prof. dr. Johan Verhaeghe van UZ Leuven legt stap voor stap uit hoe de procedure verloopt.
“Ten eerste gebruiken we een eendenbek om de baarmoederhals te bereiken en deze te desinfecteren. Vervolgens plaatsen we een klem om de baarmoederhals stabiel te houden tijdens de plaatsing van het spiraaltje. Sommige vrouwen vinden dit onprettig, hoewel we dachten dat de baarmoederhals weinig pijnreceptoren heeft.”
“Dan meten we met een soort liniaal de diepte van de baarmoeder, die varieert van 5 tot meer dan 10 centimeter. Dit kan ook pijnlijk zijn omdat we de baarmoederhals een beetje moeten openen.”
“Het spiraaltje zelf wordt tegen de baarmoederwand geplaatst, wat ook als onaangenaam kan worden ervaren. Dit hele proces duurt ongeveer vijf minuten.”
Waarom ervaren sommige vrouwen zo’n intense pijn, terwijl anderen er nauwelijks last van hebben? Volgens Verhaeghe zijn sommige vrouwen simpelweg gevoeliger. Ook speelt het feit of een vrouw al kinderen heeft gehad een rol, omdat de baarmoederhals dan wijder is.
Er bestaan twee soorten spiralen: het koperspiraal en het hormonale spiraal. Terwijl meer vrouwen klagen over pijnlijke menstruaties bij het koperspiraal, is er tijdens het plaatsen geen verschil merkbaar. Is het niet mogelijk om de ingreep onder verdoving te doen? “Het toedienen van verdoving doet ook pijn,” legt Verhaeghe uit. “Het verschil in pijnervaring is zo klein dat het weinig zin heeft.”
Hoewel de video’s op TikTok misschien anders doen vermoeden, benadrukt Verhaeghe dat de spiraaltjes die in België worden gebruikt, kleiner zijn en dus minder pijnlijk.