In België verdienen vrouwen op jaarbasis nog steeds 5 procent minder dan mannen, zo blijkt uit een nieuwe studie van het Europese instituut voor Gendergelijkheid (EIGE). Hoewel het salarisverschil tussen mannen en vrouwen in België al een pak kleiner geworden is, vindt professor Stijn Baert in een interview met HLN.be niet dat de loonkloof volledig weggewerkt moet worden: “De keuzes die vrouwen maken, hebben een grote invloed op hun salaris. Het zou tegenover mannen niet fair zijn om dit vrijwillige deel van de loonkloof te corrigeren.”
Ook in 2024 is er nog steeds een loonkloof tussen mannen en vrouwen. In Europa verdienen vrouwen gemiddeld 12,7 procent minder dan mannen. Vrouwen met een mannelijke partner verdienen gemiddeld 69 procent van het inkomen van hun werderhelft.
De Europese loonkloof is de afgelopen jaren een stuk kleiner is geworden. In 2015 bedroeg die nog 15,5 procent. Bovendien gaat het om een statistiek waar België het zowaar een stuk beter doet dan de andere Europese landen. In ons land spreken we over een uurloonkloof van 5 procent. Deze loonkloof is groter onder oudere dan onder jongere werknemers en ook groter in de privésector dan bij de overheid.
Is deze loonkloof ondertussen aanvaardbaar of moet die verder dalen? Politiek gaan er alleszins stemmen op voor het tweede. Het Europees Parlement stelt als principe naar voren dat middelgrote en grote bedrijven waar de loonkloof meer dan 2,5 procent bedraagt maatregelen moeten nemen om die te verkleinen.
Loonkloof verkleinen
In tegenstelling tot discriminatie op basis van leeftijd en etniciteit, stelden we in recent onderzoek over het algemeen geen discriminatie van vrouwen bij aanwerving vast. Er was daarbij wel een uitzondering: sommige werknemers zijn (nog steeds) meer geneigd om mannen uit te nodigen voor een gesprek voor een baan die een eerste promotie zou betekenen. Dit verklaart mee de “kleverige vloer” op onze arbeidsmarkt voor vrouwen. Ze maken gemiddeld minder snel dan mannen de eerste sprong voorwaarts.
Verder onderzoek geeft aan dat recruiters vrezen dat vrouwen sneller afwezig zullen zijn wegens zorg voor kinderen, fysiek minder sterk zijn en minder assertief zijn. Die ongelijke behandeling, wat de achterliggende reden dan ook mag zijn, kunnen we niet aanvaarden. Het deel van de loonkloof dat eraan te wijten is, moet dan ook weggewerkt worden.
… maar niet overcompenseren voor eigen keuzes
Een groot deel van de loonkloof hangt echter ook samen met de eigen keuzes die mannen en vrouwen maken. Naast een verschil in voltijdse versus halftijdse tewerkstelling, verschillen mannen en vrouwen ook in de sectoren waarin ze werken en de opleiding die ze hebben genoten. Ook de functie die ze binnen hun sector bekleden speelt een rol. Uit onderzoek dat we enkele jaren geleden uitvoerden, blijkt ook dat jonge vrouwen minder gericht zijn op promotie dan jonge mannen. Dat komt onder andere omdat vrouwen minder geneigd zijn om risico’s te nemen. Tegenover mannen zou het niet fair zijn om dit vrijwillige deel van de loonkloof te gaan corrigeren.
Grijze zone: moederschap
Natuurlijk maken vrouwen slechts een deel van hun financieel minder gunstige keuzes volledig vrijwillig en bewust. Andere hangen samen met het ouderschap. Omdat – voor zover ik weet – enkel vrouwen kinderen kunnen baren en omdat gezinnen ervoor blijven kiezen vrouwen verhoudingsgewijs meer zorgtaken te laten opnemen. Dit verklaart mee dat vrouwen vaker deeltijds en in “zachte” sectoren werken. Hoewel de hele maatschappij er baat bij heeft, betalen vooral vrouwen er een prijs voor…
