Een nieuwe studie schat in hoeveel mensen wereldwijd jaarlijks slachtoffer worden van schimmelinfecties. Dit aantal groeit gestaag: van 2 miljoen sterfgevallen in 2012 is het gestegen naar ongeveer 3,8 miljoen. Maar wat is de omvang van het schimmelprobleem? Welke schimmels zijn verantwoordelijk? En waarom maken ze steeds meer slachtoffers? Biomedisch wetenschapper Liesbeth Aerts geeft uitleg.
“Voor één soort schimmelinfectie zijn de schattingen wel heel spectaculair toegenomen”.
Net als virussen en bacteriën kunnen bepaalde schimmels ziektes veroorzaken. Ondanks de ernstige gezondheidsrisico’s hebben we echter weinig betrouwbare cijfers over hoe vaak schimmelinfecties voorkomen en hoeveel mensen eraan sterven. Hoewel 80 landen cijfers bijhouden over de ziektelast door schimmels, geven deze slechts een incompleet beeld. Patiënten worden zelden systematisch getest, en als dat gebeurt, is dat meestal slechts voor een beperkt aantal schimmelsoorten. Bovendien weten we niet altijd welke bevolkings- of patiëntengroepen een groter risico lopen.
Dit gebrek aan gegevens leidt tot grote variaties in de gerapporteerde cijfers, zoals een Belgische studie enkele jaren geleden liet zien. Bloedinfecties met de schimmel Candida kwamen in het ene Belgische ziekenhuis bijvoorbeeld twintig keer vaker voor dan in het andere, zonder duidelijke verklaring. Betrouwbaardere schattingen over het aantal ernstige en dodelijke infecties zouden ons helpen om zorg en onderzoek beter af te stemmen op de reële behoeften.
Hoe groot is het probleem?
De Britse expert David Denning van de Universiteit van Manchester heeft verschillende gegevens gebruikt om een idee te krijgen van de omvang van het probleem. Hij combineert studies die nationale en regionale cijfers verzamelen, zoals eerder genoemd Belgisch onderzoek, en extrapolatie van gegevens van schimmelgerelateerde aandoeningen om een schatting te maken van het aantal infecties dat wordt gediagnosticeerd en behandeld, en het aantal dat over het hoofd wordt gezien.
Uiteindelijk berekent hij het aantal sterfgevallen als gevolg van schimmelinfecties. Dit aantal is bijna verdubbeld sinds eind 2012, blijkt uit recente cijfers die zijn gepubliceerd in het toonaangevende vakblad Lancet Infectious Diseases.
“Elf jaar geleden schatten mijn collega’s en ik dat er jaarlijks ongeveer 2 miljoen mensen ter wereld stierven aan een schimmelinfectie,” schrijft Denning op The Conversation. Nu komt hij uit op bijna het dubbele: ongeveer 3,8 miljoen doden per jaar. “Om dit in perspectief te plaatsen: het komt overeen met ongeveer 6,8% van het totale aantal wereldwijde sterfgevallen.”
Deze nieuwe schattingen omvatten geen uitbraken van influenza of COVID-19 en zijn gebaseerd op gegevens uit meer dan 120 landen.
Welke schimmelsoorten zijn de boosdoeners?
De grootste boosdoener is Aspergillus, volgens de berekeningen van Denning. “Jaarlijks krijgen naar schatting meer dan 2,1 miljoen mensen een invasieve Aspergillus-infectie,” schrijft hij. Deze infecties treffen vaak mensen met chronische longziekten, leukemiepatiënten, mensen die een orgaantransplantatie hebben ondergaan, of patiënten op de intensive care. Ongeveer 85% van deze patiënten overlijdt.
Andere belangrijke levensbedreigende schimmelinfecties treffen ongeveer 300.000 mensen wereldwijd per jaar. Ongeveer de helft van hen zal overlijden. Schimmelinfecties vormen ook een probleem voor mensen met astma, vooral naarmate